Emre ERGÜL
Arjantin pezosu can çekişiyor…Ülke, hiperenflasyon ve dağ gibi borçlanmayla mücadele ederken, para birimi de son 10 yılda ciddi değer kaybetti. Merkezi Londra’da bulunan küresel ekonomi verileri merkezi CEIC’e göre, Arjantin’in dış borcu 2022’nin sonunda 277 milyar dolara, bir başka deyişle, GSYİH’sının yüzde 45’ine yükseldi. Tüketici fiyatları da mayıs ayında bir önceki yıla göre yüzde 114 arttı.
Uluslararası Para Fonu (IMF), bu yıl Arjantin için 5.3 milyar dolarlık yeni bir krediyi onayladı. Aynı IMF, 2022’de Arjantin için daha önce başarısız olan 57 milyar dolarlık bir paketin yerine 44 milyar dolarlık bir kredi programı uygulamaya koymuştu.
Ülkenin çeşitli kentlerinde neredeyse haftada bir protesto gösterileri düzenlenirken; dünyaca ünlü ekonomist Steve Hanke, Arjantin’in tek kurtuluşunun ABD dolarına geçmekte olduğuna dikkat çekti.
Arjantin’in derinleşen borç tuzağından tek çıkış yolunun doları para birimi olarak benimsemek olduğuna işaret eden Hanke şu tweeti attı: “IMF, Arjantin için 5.3 milyar dolarlık bir ödemeyi daha onayladı.
Arjantin’in borç tuzağından tek çıkış yolu = DOLARİZASYON.” Arjantin’in pezosu 2008’den beri her yıl dolar karşısında değer kaybediyor ve bu da ülkenin dolar satın almasını daha pahalı hale getiriyor.
Peso, 2022’deki yüzde 44’lük düşüşün ardından bu yıl şimdiye kadar dolar karşısında yüzde 35 düştü. Insider dergisinden Huileng Tan, Buenos Aires’teki durumu şöyle anlatıyor: “Arjantin’deki döviz krizi o kadar kötü ki, ticari bankaların Çin yuanı cinsinden mevduat hesapları oluşturmasına izin verdi.
Döviz krizine, ülkenin tarımsal ihracatını vuran ve merkez bankasının dolar rezervlerini 2016’dan bu yana en düşük seviyeye indiren ve halen devam eden kuraklık neden oldu.” IMF yöneticisi Gita Gopinath da geçtiğimiz mart ayında yaptığı bir konuşmada ülkedeki kuraklığa dikkat çekmişti: “Gittikçe şiddetlenen kuraklığın zorluklarına karşı, makroekonomik istikrarı korumak, yükselen enflasyonu ve son politika aksaklıklarını ele almak ve temel program hedeflerine ulaşılmasını sağlamak için daha güçlü bir politika paketi gerekli.”
“Dolar önümüzdeki 10 yıl daha piyasaları domine edecek”
Merkezi Londra’da bulunan ve küresel merkez bankacılığını inceleyen bağımsız düşünce kuruluşu OMFIF’in (Resmi Para ve Finansal Kurumlar Forumu) yaptığı yıllık değerlendirme, merkez bankalarının Amerikan dolarına olan bakışını gözler önüne serdi: “Dolar, önümüzdeki on yılda dünyanın baskın rezerv para birimi konumunu koruyacaktır.”
OMFIF’e göre, 5 trilyon dolara yakın varlığı yöneten merkez bankaları, doların küresel rezervlere oranı olarak “kademeli” bir hızla düşmeye devam etmesini beklese de domine etmeyi sürdürecek. OMFIF anketi, rezerv bankalarının yüzde 16’sının önümüzdeki birkaç yıl içinde ABD doları riskini artırmayı planladığını, yüzde 10’unun ise azaltmayı planladığını ortaya koydu. Bununla birlikte, önümüzdeki 10 yıl içinde, rezerv bankalarının net yüzde 6’sı dolar varlıklarını azaltmayı beklediklerini söyledi.
Steve Hanke kimdir?
Steve Hanke, 1942’de Amerika Birleşik Devletleri’nin Georgia eyaletinin Macon bölgesinde doğdu. Hanke, Atlantic Lisesi’nden mezun olmasının ardından, 1964 senesinde Colorado Boulder Üniversitesi’nde, ekonomi alanında öğrenim gördü.
1969’da da Colorado Boulder Üniversitesi’nden doktora derecesini alan Hanke, Johns Hopkins Üniversitesi’nde su kaynakları ekonomisi alanında uzmanlaştı.Aynı üniversitede bugün uygulamalı ekonomi ve finans derslerini vermeye devam eden Hanke, para ekonomisi, uluslararası ekonomi, finansal ekonomi ve doğal kaynak ekonomisi üzerine danışmanlık veriyor.
Colendi’den ABD’nin önde gelen bankalarına ‘dijital dolar’ desteği
Türk fintek platformu Colendi’nin bağlı kuruluşu SETL, ABD’nin önde gelen bankalarına teknoloji desteği sağladı. New York Merkez Bankası öncülüğünde gerçekleştirilen ve finansal mutabakatların daha verimli ve hızlı gerçekleştirilebilmesi için yapılan çalışmada SETL ana teknoloji sağlayıcısı olarak yer aldı. Proje, dijital dolara giden yolda önemli bir kilometre taşı niteliği taşıyor.
SETL CEO’su Anthony Culligan şu yorumu yaptı: “Bu çalışma, yeni bir tür mutabakat ortamının heyecan verici bir testini ortaya koydu. Sonuçlar, bankaların müşterileri arasında gerçek zamanlı olarak karmaşık değer transferleri gerçekleştirmek için DLT defterlerini potansiyel olarak senkronize etmelerinin Anthony Culligan mümkün olduğunu gösterdi. RLN ağ tasarımı, gelecekteki yenilikler için uygun bir ortam sunuyor.”
