GLOBAL çapta yatırımcıların iştahını kabartacak projeler bir elin parmakları kadar az sayıda. Cesareti olan Afrika’ya gidiyor ama devlerin gözü başka işlerde. Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bir Selman’ın 25 Nisan 2016’da ilk kez duyurduğu Suud Vizyon 2030 projesi, bu nedenle global devlerin başında kepçeyle bekledikleri bereketli bir kazan olarak görülüyor. Prens Selman bakanlarına projeyi hızlandırma emri vermiş durumda. Global taahhüt ve inşaat pazarında ikinci sırada olan Türkiye ise trilyon dolarlık bu pastada kendini şanslı görüyor. 2023 sonunda Suudi Arabistan Ulusal Özelleştirme ve Kamu Özel Sektör İş Birliği (KÖİ) Merkezi NCP’nin Danışma Kurulu’na bir Türk uzmanın davet edilmesi de Türkiye’nin iddiasını haklı çıkardı. Danışma kurulundaki yedi temsilciden biri olan Kamu Özel Sektör İşbirliği (KÖİ) Merkezi Başkanı Dr. Eyüp Vural Aydın, yılbaşından bu yana Türk şirketleri ile Suudi yetkilileri bir araya getirmek için etkinlikler düzenliyor. Bugünlerde ise mayıs sonunda NEOM projesine yapılacak Türk çıkarması için hazırlanıyor.
Eyüp Vural Aydın
80 ŞİRKETE ÇAĞRI YAPILDI
NCP Danışma Kurulu Üyesi Dr. Eyüp Vural Aydın, ay sonunda yapılacak NEOM çıkarmasının detaylarını Hürriyet’e anlattı. Aydın,”Danışma Kurulu olarak nisan sonunda toplantı yaptık. Bazı konular daha netlik kazandı. Benim bir misyonum var. Türk şirketlerini ilk etapta 500 milyar dolarlık yatırım içeren bu projeye daha fazla dahil etmek istiyorum. Bu nedenle Mart 2024’te İstanbul’da PPP Week düzenlemiştik. 52 ülkeden katılımcı gelmişti. Bu sırada Suudi Arabistan’dan gelen yetkililerle Yapı Merkezi, Limak, Makyol, Tekfen, İçtaş, Kalyon ve Pak Yatırım gibi şirketleri bir araya getirmiştik. Birer saatlik görüşmeler yaptılar. Şimdi de ay sonunda 10 Türk şirketi ile Arabistan’a gideceğiz. Burada içlerinden bazıları kesin anlaşmalar imzalayabilir” diye konuştu. Aydın, 10 şirketlik çıkarma için 80 firmaya çağrı yaptıklarını, kontenjanın yarısına yakınının birinci gün dolduğunu da belirtti. Aydın, meşhur NEOM projesinin şantiyesine bir gezi de düzenleyeceklerini vurgulayarak, “Bu 10 şirket projeden büyük iş alırsa, zaten onlarca şirketi de projeye dahil etmiş olurlar. Çünkü işler çok büyük. Taşeronsuz kimse altından kalkamaz” diye konuştu.
ABD VE AVRUPALI DEVLERLE DE BULUŞMA
Eyüp Vural Aydın’ın programında, Türk şirketlerini bölgede önemli ihaleler almış büyük ABD’li, Kanadalı, Avrupalı şirketlerin tepe yönetimleriyle de buluşturmak var. 500 milyar dolarlık pastanın “şirket egosu”na yer bırakmayacak kadar büyük olduğunu vurgulayan Aydın, “Şunu Türk şirketlerine altını çizerek söylüyorum, biz mutlaka direkt hükümetten ihale almalıyız diye bakmayalım, büyük işler almış firmaların taşeronu olmak da önemli. Üstelik risksiz. ABD’li firmalardan da iş alalım. Onların da bu alanı iyi bilen Türk firmalarına taşeron olarak ihtiyacı var” dedi.
Aydın, hesabı şöyle özetledi: “Türkiye yurtdışında yılda ortalama 20 milyar dolarlık iş yapıyor. Suudi Arabistan’daki projeler-den önümüzdeki 10 yılda yıllık ortalama 10 milyar dolarlık iş sadece bu projeden gelebilir. Örneğin Limak iki iş aldı, biri 1.5 milyar dolarlık. Hepsi böyle olmak zorunda değil. İşin yüzde 70’i taşeron anlaşmalarla elde edilebilir. Yüzde 30’u büyük ihaleler olur.”
VİZYON 2030’A UYUM ZORUNLULUĞU
Eyüp Vural Aydın, Suudi Arabistan’daki yeni bir kararı da anlattı: “Geçen hafta yeni bir karar alındı. Ülkede açıklanmış 500 büyük proje var. Prens Selman dedi ki, projelerin tamamı Vizyon 2030’a uyumlu olmalı, aksi halde onaylanmayacak. Ve bu kritere uyumlu 147 proje onaylandı. Bu projeler kamu özel sektör işbirliği (PPP) tarafında 2024’te 13 milyar , 2025’te de 25 milyar dolarlık yatırım gerektiriyor. 2025’e kadar 50 bin yeni istihdam yaratılacak. 2030’a kadar projelerin 80 milyar dolarlık PPP katkısı olacak.”
